Relevance Laws andAgencies Note [ काठमाडौंउपत्यकाखानेपानी लिमिटेड प्राविधिक सेवा, सुचनाप्रविधिसमूह, ५ तह, ओभरसियर(IT) ] Kathmandu Upatyaka Khanepani Limited (KUKL)

9.1. Electronic Transaction Act,2063  View 

1. IT Policy and IT related agencies

An Information Technology (IT) Policy is a formal document or strategy developed by a government or organization to guide the development, promotion, and regulation of IT. It aims to harness the potential of IT for national development, service delivery, economic growth, and technological advancement.

Objectives of IT Policy:

1.      Promote ICT Access and Use:

o    Ensure widespread access to internet and digital tools across rural and urban areas.

2.      Improve Government Efficiency:

o    Use IT to improve transparency, accountability, and service delivery through e-governance.

3.      Develop Human Resources:

o    Introduce IT in education, provide training and develop skilled manpower in ICT.

4.      Strengthen Infrastructure:

o    Expand broadband, data centers, cloud computing facilities, etc.

5.      Boost IT Industry:

o    Encourage software development, IT-enabled services (ITES), outsourcing, and startups.

6.      Ensure Cybersecurity:

o    Formulate policies to protect data, privacy, and critical infrastructure.

7.      Foster Innovation and Research:

o    Promote IT-based research and encourage innovation and startups.

8.      Create Employment Opportunities:

o    Use IT to generate jobs directly and indirectly, especially for youth.

Components/Areas of IT Policy:

Area	Description
E-Government	Digital delivery of government services like registration, tax, passport, etc.
E-Education	Integration of ICT tools in classrooms and distance learning.
E-Commerce	Promotion of online business, payment gateways, digital marketing.
Cyber Law and Ethics	Legal provisions to regulate internet use and protect rights.
Digital Inclusion	Bridging the digital divide (urban/rural, rich/poor, male/female).
Data Protection	Ensuring that personal and sensitive data is protected and regulated.

Example: Nepal's IT Policy

·         IT Policy 2000: Nepal’s first IT Policy focused on e-governance, HR development, and infrastructure.

·         IT Policy 2010 (revised):

o    Establishment of IT Parks.

o    Promote free and open-source software (FOSS).

o    Establish national Data Centers.

o    Encourage foreign investment in the IT sector.

·         Digital Nepal Framework (2019):

o    Strategic plan for digital transformation.

o    Focus on 8 sectors: digital foundation, agriculture, health, education, energy, tourism, finance, and urban development.

2. IT-Related Agencies

These are government and non-government bodies that implement and regulate IT policies and manage the national ICT infrastructure.

A. National IT Agencies (in Nepal)

Agency	Role and Functions
Ministry of Communication and Information Technology (MoCIT)	- Formulates national ICT policies. - Coordinates e-governance, cybersecurity, telecommunication, and postal services.
National Information Technology Center (NITC)	- Develops and manages national data centers and government cloud. - Implements e-government projects. - Provides technical support to ministries.
Nepal Telecommunication Authority (NTA)	- Regulates telecommunication services and ISPs. - Allocates frequency spectrum. - Promotes internet expansion and digital literacy.
Department of Information Technology (DoIT)	- Implements IT projects. - Monitors and evaluates digital initiatives. - Promotes ICT awareness and training.
High-Level Commission for Information Technology (HLCIT) (inactive now)	- Earlier acted as a policy advisory body to the government for IT development.
CAN Federation (Computer Association of Nepal)	- Non-government organization. - Promotes ICT awareness, organizes CAN InfoTech Expo. - Advocates for ICT professionals and businesses.

B. International IT Agencies

Agency	Functions
ITU (International Telecommunication Union)	- A UN agency. - Coordinates international use of the radio spectrum, satellites, and internet standards.
UNESCO	- Promotes digital inclusion and ICT in education.
ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers)	- Manages domain names (.com, .org, .np, etc.) and IP address systems.
World Bank / Asian Development Bank (ADB)	- Funds IT infrastructure and e-governance reforms in developing countries.

Importance of IT Policy and Agencies

Point	Importance
1.	Ensures structured development and implementation of IT systems.
2.	Helps bridge the digital divide in society.
3.	Enhances transparency and efficiency in public administration.
4.	Facilitates foreign and local investment in the IT sector.
5.	Protects citizens’ digital rights through cybersecurity and data protection.
6.	Drives innovation and economic growth.

 

 

Kathmandu Upatyaka Khanepani Limited (KUKL)

·         KUKL is a public company registered under the Nepal Government’s Company Act 2063.

·         It operates under a Public Private Partnership (PPP) modality.

·         According to its Articles of Association, KUKL’s main objectives are:

o    To undertake and manage the water supply and sanitation system of Kathmandu Valley.

o    To provide quantitative, qualitative, and reliable water and sanitation services at an affordable price.

·         KUKL took over the responsibilities previously handled by the Nepal Water Supply Corporation (NWSC).

·         Operates under a 30-year License and Lease Agreement with the Kathmandu Valley Water Supply Management Board (KVWSMB).

·         Responsible for the operation, management, and maintenance of:

o    Water supply and wastewater services.

o    All leased assets from KVWSMB.

o    Infrastructure developed under the Melamchi Water Supply Project.

2. Shareholding Structure (Initial Distribution)

Shareholder Group	Ownership (%)
Government of Nepal (GoN)	24%
Municipalities in Kathmandu Valley	40%
Private Sector Organizations	12%
- Nepal Chamber of Commerce	7.2%
- Federation of Nepalese Chamber of Commerce & Industry (FNCCI)	2.4%
- Lalitpur Chamber of Commerce	1.2%
- Bhaktapur Chamber of Commerce	1.2%
Employee Trust (Funded by GoN)	5%

Remaining shares are assumed to be held by institutions or available for future distribution.

3. Governance and Board Structure

·         The company is governed by a Board of Directors (9 members total).

·         Board Composition:

o    6 members nominated by shareholders:

§  2 from Government of Nepal

§  2 from Kathmandu Metropolitan City

§  1 from Lalitpur Metropolitan City

§  1 from Other municipalities of the valley

o    1 member from private sector organizations

o    2 independent members, appointed externally.

·         Chairperson is selected from among the Board of Directors.

4. Historical Background

·         Established on February 13, 2008 (Falgun 1, 2064 B.S.).

·         Created under the Kathmandu Valley Water Supply Reform Project supported by Asian Development Bank (ADB).

·         Took over the responsibilities of Nepal Water Supply Corporation (NWSC) in the valley.

·         Aimed to professionalize and improve water service delivery under a semi-autonomous structure.

5. Current Organizational Structure

Management Levels:

·         Managing Director (MD): Chief Executive.

·         Deputy MDs / Department Heads: Operational leadership.

·         Divisional/Branch Managers: Local service delivery and administration.

Major Departments:

Department	Function
Water Production	Water source extraction and treatment.
Water Distribution	Pipeline network and consumer supply.
Sewerage and Wastewater	Sanitation and drainage systems.
Finance & Billing	Revenue collection, accounts, and audits.
Planning & Design	Expansion planning, GIS mapping.
Human Resource	Recruitment, training, and staff management.
Customer Service	Grievance handling, new connections.
IT & MIS	Digital services, smart billing, record keeping.

6. Responsibilities and Operations

·         Manage daily water supply and wastewater services in Kathmandu Valley.

·         Maintain and operate assets leased from KVWSMB.

·         Will also manage infrastructure from the Melamchi Water Supply Project.

·         Ensure efficient, transparent, and customer-focused service.

7. Importance of KUKL

·         Supplies water to millions of residents in Kathmandu Valley.

·         Plays a central role in urban utility management.

·         Drives reform, infratructure development, and customer service improvement.

·         Acts as a model of PPP (Public Private Partnership) in the utility sector of Nepal.

 

Organization Structure

Board of Directors

S.N.	Name	Position	Representation from
1.	Mr. Kamalesh Kumar Agrawal	Chairperson	Nepal Chamber of Commerce
2.	Er. Kamalraj Shrestha	Director	GoN, Ministry of Water Supply
3.	Mrs. Muna Rawat	Director	GoN, Ministry of Water Supply
4.	Ar. Er. Suraj Shakya	Director	Kathmandu Metropolitan City
5.	Mr. Mahesh Kafle	Director	Kathmandu Metropolitan City
6.	Er. Pradip Paudel	Director	Lalitpur Metropolitan City
7.	Er. Manish Subedi	Director	Mahalaxmi Municipality
	Mr. Dipendra Bahadur Oli	Company Secretary

 

Branch/Section Offices

S.N.	Branch Office	Location
1.	Baneswor Branch	Min Bhawan
2.	Bhaktapur Branch	Bhaktapur
3.	Chhetrapati Branch	Chhetrapati
4.	Kirtipur Branch	Kirtipur
5.	Lalitpur Branch	Jawalakhel
6.	Madhyapur Thimi Branch	Madhyapur Thimi
7.	Mahankalchaur Branch	Mahankalchaur
8.	Maharajgunj Branch	Panipokhari
9.	Tripureswor Branch	Tripureswor
10.	Electro-Mechanical Section	Mahankalchaur
11.	Sundarijal Water Treatment Plant Section	Sundarijal
12.	Tanker Section	Mahankalchaur

 

KUKL is water utility operator of Kathmandu valley.We provide following services to our valuable customers.

1. Drinking Water Service:

We are providing drinking water through following means:

(I) Tap Water Service: We are providing drinking water through tap in the areas where our pipelines reached. Following branch offices are providing this services: Baneswor Branch Bhaktapur Branch Chhetrapati Branch Kirtipur Branch Lalitpur Branch Madhyapur Thimi Branch Mahankalchaur Branch Maharajgunj Branch Tripureswor Branch (II) Tanker Water Service: Tanker section provides the tanker water service for customers. The tanker section is located at Mahankalchaur, Kathmandu. Contact No. :01-5210019, 01-5210351

2. Sanitation Service:

Waste Water Operation Division provides the sanitation services ( Construction/extension of the new sewer line, repair and maintenance of the existing sewer line & manholes, removal of blockage in the sewer line) which is located at Jawalakhel, Lalitpur. Contact No. :01-4332803

3. Water Quality Test Service:

Water/Waste Water Quality Assurance Division provides the water quality test services for sample water which is located at Mahankalchaur, Kathmandu. Contact No. :01-5210534

4. Water Meter Test & Deep tube well Service:

Electro-Mechanical Section provides the water meter test and deep tube well (construction, maintenance) services which is located at Sundarighat, Kathmandu. Contact No. :01-4352115

 

सूचना प्रविधि (IT) नीति र IT सम्बन्धी निकायहरू

१. सूचना प्रविधि (IT) नीति :

सूचना प्रविधि नीति (IT Policy) भन्नाले सरकार वा कुनै संस्थाद्वारा तयार पारिएको त्यस्तो नीति वा मार्गदर्शनलाई जनाउँछ जसले देश वा संस्थाको सूचना प्रविधिको विकास, प्रयोग, विस्तार र नियमनलाई मार्गनिर्देशन गर्छ।

IT नीतिका मुख्य उद्देश्यहरू:

1.      ICT पहुँच र प्रयोगको प्रवर्द्धन:

o    सहरी र ग्रामीण क्षेत्र सबैमा इन्टरनेट र डिजिटल सेवाको पहुँच पुर्‍याउने।

2.      सरकारी सेवाहरूमा पारदर्शिता र प्रभावकारिता ल्याउने:

o    ई-गभर्नेन्स को माध्यमबाट सरकारी सेवा सरल बनाउने।

3.      मानव संशाधन विकास:

o    आईटी शिक्षाको प्रवर्द्धन र प्राविधिक दक्ष जनशक्ति उत्पादन।

4.      आधारभूत पूर्वाधारको विकास:

o    ब्रॉडब्यान्ड इन्टरनेट, डाटा सेन्टर, क्लाउड कम्प्युटिङको व्यवस्था।

5.      आईटी उद्योगको विकास:

o    सफ्टवेयर, BPO, आईटी स्टार्टअपहरूको प्रवर्द्धन।

6.      साइबर सुरक्षा सुनिश्चित गर्नु:

o    डेटा सुरक्षाका लागि नीति तथा कानुनी प्रबन्ध गर्नु।

7.      अनुसन्धान र नवप्रवर्तन प्रवर्द्धन गर्नु:

o    नयाँ प्रविधिको प्रयोग र अनुसन्धानलाई सहयोग गर्नु।

8.      रोजगारी सिर्जना गर्नु:

o    युवाहरुलाई लक्षित गर्दै प्रत्यक्ष र अप्रत्यक्ष रोजगारीको अवसर सिर्जना गर्नु।

IT नीतिका प्रमुख क्षेत्रहरू:

क्षेत्र	विवरण
ई-गभर्नेन्स	सेवा प्रणालीलाई डिजिटल बनाउने (जस्तै: नागरिकता, कर, राहदानी आवेदन आदि)।
ई-शिक्षा	अनलाइन शिक्षण प्रणाली, डिजिटल सामग्री, टेलि-शिक्षा।
ई-वाणिज्य	अनलाइन किनमेल, डिजिटल भुक्तानी, व्यवसाय प्रवर्द्धन।
साइबर कानुन	इन्टरनेट र डिजिटल सेवाको प्रयोगमा कानुनी व्यवस्था।
डिजिटल समावेशीकरण	डिजिटल पहुँचमा लैंगिक, भौगोलिक र आर्थिक समताका प्रयासहरू।
डेटा सुरक्षा	व्यक्तिगत तथा संस्थागत डाटाको गोप्यता र संरक्षण।

नेपालको IT नीति (उदाहरण)

·         IT नीति २०५७ (2000 A.D.): पहिलो औपचारिक नीति; उद्देश्य थियो IT को आधारमा समृद्धि ल्याउने।

·         IT नीति २०६७ (2010 A.D.):

o    आईटी पार्क को विकास।

o    फ्रि एन्ड ओपन सोर्स सफ्टवेयर (FOSS) को प्रवर्द्धन।

o    डाटा सेन्टर र राष्ट्रिय गेटवे को विकास।

·         डिजिटल नेपाल फ्रेमवर्क (२०७६):

o    आठ क्षेत्रहरूमा डिजिटल परिवर्तन: शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, पर्यटन, ऊर्जा, सहरी विकास, वित्त र डिजिटल पूर्वाधार।

२. IT सम्बन्धी निकायहरू

सूचना प्रविधिको विकास, नियमन तथा कार्यान्वयनका लागि जिम्मेवार सरकारी र गैरसरकारी संस्थाहरू।

क. नेपालका प्रमुख IT निकायहरू

निकाय	मुख्य कार्यहरू
सञ्चार तथा सूचना प्रविधि मन्त्रालय (MoCIT)	- राष्ट्रिय IT नीति निर्माण। - ई-गभर्नेन्स, साइबर सुरक्षा र टेलिकम क्षेत्रको समन्वय।
राष्ट्रिय सूचना प्रविधि केन्द्र (NITC)	- सरकारी डाटा सेन्टर तथा क्लाउड सर्भिस व्यवस्थापन। - ई-सेवाहरूको प्रवर्द्धन।
नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण (NTA)	- इन्टरनेट र टेलिकम सेवाको नियमन। - स्पेक्ट्रम बाँडफाँट र डिजिटल पहुँच विस्तार।
सूचना प्रविधि विभाग (DoIT)	- सरकारी सूचना प्रविधि परियोजनाको कार्यान्वयन। - ICT तालिम, जनचेतना।
सूचना प्रविधिका लागि उच्चस्तरीय आयोग (HLCIT) (हाल निष्क्रिय)	- पूर्वाधार र नीति निर्माणमा सल्लाहकार भूमिका।
कम्प्युटर एसोसिएसन अफ नेपाल (CAN Federation)	- ICT जनचेतना प्रवर्द्धन। - CAN INFOTECH जस्ता प्रदर्शनीहरूको आयोजना।

ख. अन्तर्राष्ट्रिय IT निकायहरू

संस्था	कार्यहरू
ITU (International Telecommunication Union)	- टेलिकम र इन्टरनेट नीति निर्माणमा राष्ट्रसंघीय सहकार्य।
UNESCO	- डिजिटल शिक्षा, ICT समावेशीकरणमा सहयोग।
ICANN	- डोमेन नेम (जस्तै: .com, .org, .np) र IP सिस्टमको व्यवस्थापन।
विश्व बैंक/एशियाली विकास बैंक (ADB)	- IT पूर्वाधार तथा ई-गभर्नेन्स परियोजनाको वित्तीय सहायता।

 

IT नीति र निकायहरूको महत्व

बुँदा	महत्व
१.	योजनाबद्ध सूचना प्रविधि विकास।
२.	डिजिटल पहुँचमा समानता ल्याउने।
३.	सरकारी सेवामा पारदर्शिता र सरलता ल्याउने।
४.	IT क्षेत्रमा लगानी प्रवर्द्धन।
५.	साइबर सुरक्षाको संरक्षण।
६.	नवप्रवर्तन र आर्थिक वृद्धिमा सहयोग।

 

काठमाडौं उपत्यका खानेपानी लिमिटेड (KUKL)

·         KUKL एक सार्वजनिक कम्पनी हो जुन नेपाल सरकारको कम्पनी ऐन २०६३ अन्तर्गत दर्ता गरिएको हो।

·         यो सार्वजनिक–निजी साझेदारी (PPP) मोडालिटी अन्तर्गत सञ्चालनमा छ।

·         कम्पनीको संविधान (Articles of Association) अनुसार, KUKL को मुख्य उद्देश्य:

o    काठमाडौं उपत्यकाको खानेपानी तथा सरसफाइ प्रणालीको व्यवस्थापन र सञ्चालन गर्नु हो, जुन पहिले नेपाल पानी संस्थान (NWSC) द्वारा सञ्चालन गरिएको थियो।

o    परिमाणात्मक (Quantitative), गुणस्तरीय (Qualitative) र भरोसायोग्य सेवा उपभोक्तालाई उपयुक्त मूल्यमा प्रदान गर्नु हो।

·         KUKL ले काठमाडौं उपत्यकाको खानेपानी तथा फोहोर पानी सेवा ३० वर्षको इजाजतपत्र तथा लिज सम्झौता अन्तर्गत काठमाडौं उपत्यका खानेपानी व्यवस्थापन बोर्ड (KVWSMB) सँगको सहकार्यमा सञ्चालन गर्दै आएको छ।

·         यसले KVWSMB बाट लिजमा प्राप्त सम्पत्तिहरूको मर्मत तथा संरक्षण गर्ने जिम्मेवारी लिएको छ।

·         साथै, मेलम्ची खानेपानी आयोजनाबाट निर्माण हुने सम्पूर्ण संरचनाहरूको पनि जिम्मेवारी KUKL ले लिनेछ।

२. सेयर संरचना (शुरुआती सेयर स्वामित्व)

सेयरधनी समूह	स्वामित्व (%)
नेपाल सरकार (GoN)	२४%
उपत्यकाका नगरपालिका/महानगरपालिका	४०%
निजी क्षेत्रीय संस्थाहरू	१२%
- नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ	७.२%
- महासंघ (FNCCI)	२.४%
- ललितपुर उद्योग वाणिज्य संघ	१.२%
- भक्तपुर उद्योग वाणिज्य संघ	१.२%
कर्मचारी ट्रस्ट (सरकारद्वारा कोषित)	५%

३. संचालन तथा सञ्चालक समिति (Board of Directors)

·         KUKL को सञ्चालक समिति ९ सदस्यीय छ।

·         सञ्चालक समिति गठन:

o    ६ जना सेयरधनीद्वारा मनोनित:

§  २ जना नेपाल सरकारबाट

§  २ जना काठमाडौं महानगरपालिकाबाट

§  १ जना ललितपुर महानगरपालिकाबाट

§  १ जना अन्य नगरपालिका/नगरपालिकाबाट

o    १ जना निजी क्षेत्रको प्रतिनिधि

o    २ जना स्वतन्त्र सदस्य (Independent)

·         अध्यक्ष सञ्चालक समिति भित्रबाट चयन गरिन्छ।

४. ऐतिहासिक पृष्ठभूमि (Historical Background)

·         KUKL को स्थापना फागुन १, २०६४ (February 13, 2008) मा गरिएको हो।

·         एशियाली विकास बैंक (ADB) को सहयोगमा सञ्चालित काठमाडौं उपत्यका खानेपानी सुधार आयोजना (KVWSRP) अन्तर्गत गठन गरिएको हो।

·         यसले काठमाडौं उपत्यकामा पहिलेसम्म सेवा पुर्‍याउँदै आएको नेपाल पानी संस्थान (NWSC) को जिम्मेवारी हस्तान्तरणमा लिएको हो।

·         उद्देश्य थियो:

o    सेवा सुधार,

o    पारदर्शिता,

o    दिगो व्यवस्थापन, र

o    सार्वजनिक–निजी सहकार्य (PPP) मोडेलमा सुधार ल्याउनु।

५. वर्तमान संगठनात्मक संरचना (Organizational Structure)

व्यवस्थापन तहहरू:

·         प्रबन्ध निर्देशक (MD): कम्पनीको कार्यकारी प्रमुख।

·         उप-प्रबन्ध निर्देशक तथा विभाग प्रमुखहरू: विभिन्न विभागहरूको सञ्चालन सम्हाल्ने।

·         शाखा/डिभिजन प्रमुखहरू: स्थानीय सेवा कार्यान्वयनमा जिम्मेवार।

प्रमुख विभागहरू:

विभाग	मुख्य कार्यहरू
पानी उत्पादन विभाग	पानीको स्रोत संकलन र शुद्धीकरण।
वितरण विभाग	पाइपलाइन र उपभोक्तालाई पानी वितरण।
फोहोरपानी तथा सरसफाइ विभाग	ढल व्यवस्थापन र निकास सेवा।
वित्त तथा बिलिङ विभाग	बिलिङ, लेखा, बजेट तथा राजस्व संकलन।
योजना तथा डिजाइन विभाग	संरचना विस्तार, नक्सांकन, योजना।
मानव स्रोत विभाग	कर्मचारी व्यवस्थापन, तालिम।
ग्राहक सेवा विभाग	गुनासो समाधान, जडान सुविधा।
सूचना प्रविधि तथा MIS	डिजिटल सेवा, स्मार्ट बिलिङ, डेटा व्यवस्थापन।

६. कार्यहरू तथा जिम्मेवारीहरू

·         काठमाडौं उपत्यकामा खानेपानी तथा ढल व्यवस्थापन सेवा संचालन गर्नु।

·         KVWSMB बाट प्राप्त सम्पत्ति र संरचनाको मर्मत तथा सञ्चालन गर्नु।

·         मेलम्ची आयोजना अन्तर्गत निर्माण भएका संरचनाहरूको जिम्मेवारी लिनु।

·         विश्वसनीय, पारदर्शी र गुणस्तरीय सेवा उपभोक्तालाई उपलब्ध गराउनु।

७. KUKL को महत्व

·         काठमाडौं उपत्यकाको लाखौं जनतालाई पानी आपूर्ति गर्दै आएको प्रमुख संस्था हो।

·         सुधारमुखी सार्वजनिक सेवा प्रवाह, सार्वजनिक–निजी सहकार्य, र आधुनिक प्राविधिक व्यवस्थापनको नमूना हो।

·         यसले स्थायी पूर्वाधार विकास, नयाँ परियोजनाको कार्यान्वयन, र डिजिटल सेवा सुधारको काम गरिरहेको छ।